تلاش شبانه‌روزی برای تأمین نیاز کارخانه درزمینهٔ آب، برق و گاز در حال انجام است

متن گفتگو با «محمدرضا افروز نیا»، رئیس واحد انرژی و سیالات صبا فولاد خلیج‌فارس را در ادامه می‌خوانید؛

از سابقه شغلی و تحصیلی‌تان بگویید.
به نام خدا. تحصیلاتم در رشته مهندسی مکانیک است. از سال ۹۱ در صبا فولاد خلیج‌فارس مشغول به کار هستم. ابتدا در زمان ساخت و نصب تجهیزات و سپس در دوره راه‌اندازی کارخانه در بخش‌های مختلف حضور داشتم؛ مدتی در واحد تولید، سرپرست شیفت بودم پس‌ازآن در واحد انرژی و سیالات فعالیت خود را ادامه داده و تاکنون در این واحد در حال خدمت هستم. قبل از شروع کار در صبا فولاد، نزدیک یک سال در پالایشگاه نفت حضور داشته ام.

لطفاً واحد انرژی و سیالات را معرفی کنید و اقداماتی که در این واحد انجام‌شده است را شرح دهید.
واحد انرژی و سیالات از سال ۹۹ به‌طور رسمی در سایت صبا فولاد ایجاد شد و چارت سازمانی آن مشخص و کارکنان این بخش معرفی شدند. تأمین و انتقال برق، گاز و آبِ کارخانه مهم‌ترین وظیفه تعریف‌شده واحد انرژی و سیالات است. در حال حاضر دو ایستگاه تقلیل فشار گاز در دست بهره‌برداری داریم. پست برق اصلی کارخانه زیر نظر این واحد است. ایستگاه پمپاژ اصلی آب که کار انتقال آب را انجام می‌دهد و واحد Reverse Osmosis) RO) یا تصفیه آب کارخانه که آب موردنیاز سیکل‌های واحد احیا را تأمین می‌کند زیر نظر این واحد فعال هستند.

چه پروژه‌هایی در دست اجرا دارید؟
چند پروژه از قبل برای واحد انرژی و سیالات تعریف کرده و به انجام رسانده ایم ازجمله پروژه‌ی بهبود و ارتقا سیستم کنترل و مخابرات پست برق؛ انعقاد قرارداد با فولاد کاوه برای تأمین آب موردنیاز کارخانه و افزایش ورودی‌ به کارخانه از دیگر اقدامات انجام‌شده است. توانستیم از آب‌شیرین‌کن فولاد کاوه یک خط مجزا و اختصاصی بگیریم. با توجه به قطعی مکرر آب و تنش‌هایی که برای کارخانه ایجاد کرده بود جهت رفع معضل، قرارداد جداگانه‌ای با فولاد کاوه منعقد و یک خط مجزا و اختصاصی از سایت فولاد کاوه به سایت صبا فولاد خلیج‌فارس ایجاد کردیم و ورودی‌هایمان را افزایش دادیم. اخیراً هم قرارداد دیگری با شرکت تأمین و توسعه زیرساخت خلیج‌فارس، برای مشارکت در پروژه تصفیه پساب فاضلاب بندرعباس بسته شد. طبق زمان‌بندی تعیین‌شده در این قرارداد، پروژه تا سه سال دیگر باید به بهره‌برداری برسد. بدین ترتیب یک‌بخشی از پساب تصفیه‌شده فاضلاب شهر بندرعباس در کنار دو خط دیگر برای تأمین آب مصرفی کارخانه وارد مدار می‎شود و ورودی آب صبا فولاد به سه خط اختصاصی افزایش می‌یابد.
در بخش تصفیه آب RO طی سال ۱۴۰۱ تعویض ممبران‌های Ro1 و ۳RO را انجام دادیم. به دلیل کیفیت پایین آبِ ورودی، بازدهی سیستم‌ها پایین آمده بود که توانستیم رویه را اصلاح کنیم و تصفیه‌خانه را به شرایط پایدار برسانیم.
همچنین اورهال ایستگاه‌های گاز را سال گذشته انجام دادیم. از زمان راه‌اندازی کارخانه در سال ۹۵ ایستگاه‌ها سرویس نشده بودند، یک اورهال اساسی انجام شد. گاز ورودی به کارخانه دارای فشار بالا است و باید در دو مرحله تقلیل فشار دهیم تا به فشار موردنیاز کارخانه برسد؛ دراین‌بین اگر تجهیزات به‌درستی کار نکنند مشکلاتی را ایجاد می‌کند با انجام اورهال اصولی تمام این مسائل برطرف شد.
یک پروژه بهبود هم بر روی شبکه برق داخلی مجتمع داشتیم که انجام آن در دست واحد مهندسی است. با بهره‌برداری از این پروژه، مسئله قطعی‌های مکرر برق برطرف می‌شود؛ ترانس مجزایی برای شبکه داخلی ۲۰ کیلوولت تعبیه می‌شود تا برق موردنیاز را از شبکه داخلی خودمان تأمین کنیم، که تا به حال از شبکه ۲۰ کیلوولت منطقه ویژه خلیج‌فارس تأمین می شده است.

برنامه‌های واحد انرژی و سیالات برای سال آتی چیست؟
برای بخش RO یا تصفیه آب، سیستمی به نام سیستم پیش‌تصفیه را باید نصب کنیم که مطالعاتش انجام‌شده و اسنادش آماده است. مرحله مناقصه را نیز پشت سر گذاشته و عقد قرارداد انجام شده است. این پروژه برای ما اهمیت زیادی دارد و نزدیک به دو سال است که درگیر آن هستیم.
در حال حاضر از ایستگاه پمپاژ تا سایت صبا فولاد خلیج‌فارس یک خط انتقال آب وجود دارد که این تک خط لوله بودن گاها به خاطر نشتی یا شکستگی، مشکلاتی را ایجاد می‌کند از همین رو برای کاهش ریسک، پروژه‌ی ایجاد خط جدید خروجی ایستگاه پمپاژ را تعریف کردیم و خط انتقال آب خام از ایستگاه پمپاژ به کارخانه به طول تقریبی یک هزار و ۲۰۰ متر، مراحل ابتدایی را طی می‌کند. اسناد و نقشه‌های این پروژه آماده است، برنده مناقصه مشخص‌شده و به‌زودی وارد فاز اجرایی می‌شود. ایجاد خط دوم انتقال آب آبفا قبل از ایستگاه پمپاژ به طول سه کیلومتر نیز باید انجام شود که در برنامه های آتی این واحد قرار دارد.
پروژه احداث مخزن ذخیره آب RO نیز با جدیت در واحد انرژی و سیالات در حال پیگیری است. هم‌اکنون آب خروجی از RO مستقیم به کارخانه ارسال می‌شود. برای اینکه آستانه طاقت کارخانه را افزایش دهیم، مخزنی به ظرفیت ۵ هزار مترمکعب ایجاد می‌کنیم که آب تولیدی Ro ابتدا به آنجا منتقل شود تا اگر در شرایطی RO از سرویس خارج شد، ۵ هزار مترمکعب آب آماده برای فرستادن به کارخانه داشته باشیم. اهمیت این پروژه به این میزان است که اگر RO به مدت یک ساعت متوقف شود کارخانه از سرویس خارج می‌شود. اسناد پروژه مذکور آماده و در مرحله تهیه نقشه است.
این واحد اهتمام ویژه‌ای برای اخذ استاندارد سیستم مدیریت انرژی ISO 50001 و تصفیه پساب صنعتی کارخانه در سال آتی دارد.

از چالش‌های حوزه کاریتان بگویید.
برقراری دائمی آب، برق و گاز با استانداردهای موردنیاز کارخانه مهم‌ترین وظیفه این واحد است؛ چراکه قطع هرکدام موجب توقف خط تولید می‌شود و آغاز به کار خط تولید زمان‌بر است؛ بنابراین یکی از چالش‌های ما آماده‌به‌کاری دائمی تجهیزات است و این اتفاق در سایه‌ تلاش‌های شبانه‌روزی کارکنان در حال انجام است. برنامه‌ریزی و تلاش بر این بوده است که تعمیرات موردنیاز را در سرویس‌های دوره‌ای منظم یا توقف‌های (Shut down) ماهیانه‌ای که خود کارخانه تعریف کرده است، انجام دهیم. هدف ما این است که آماده‌به‌کاری تجهیزات را به سطحی از پایداری برسانیم که نگرانی کمتری داشته باشیم.
تأمین قطعات یدکی یکی دیگر از چالش‌های ما بود که خداراشکر با همکاری واحد بازرگانی رفع شد. در حال حاضر مهم‌ترین چالشی که داریم قطع برق در تابستان و گاز در زمستان است که مسئله‌ای فرا سازمانی است.

سخن پایانی.
در شش ماه ابتدای سال شرکت توانست استانداردهای چهارگانه مدیریتی را اخذ کند. سیستم اتوماسیون صنعتی در حال پیاده‌سازی است؛ جاری شدن این موارد بدون شک درروند کار و نوع فرهنگ‌سازمانی بسیار تأثیرگذار است. همچنین سیستم‌ها و نظام پیشنهاد‌ها نیز در حال پیاده‌سازی است که نظم خوبی به سازمان می‌دهد. با اجرای این موضوعات، فرهنگ کاری به سطح استانداردی که نیاز است ارتقا پیدا می‌کند. این مهم که تیم مدیریتی جدید در حال پیگیری برای جاری‌سازی این موارد است، بسیار انگیزه دهنده است؛ چراکه با اجرای این سیستم‌ها تنش ها از مسئولین واحدها برداشته می‌شود و کارکنان راحت‌تر فعالیت می‌کنند؛ به‌نوعی در کل سازمان گردش کار و نظمی شکل می‌گیرد که فعالیت و بازدهی تمام واحدها را شفاف می‌کند.