نظام پیشنهادها، ابزاری برای تحقق اهداف تفکر مدیریت مشارکتی

مشروح گفتگو با «فرزین بحرینی»، رئیس مهندسی صنایع، سیستم‌ها و روش‌های شرکت صبا فولاد خلیج فارس در رابطه با اهمیت اجرای مدیریت مشارکتی را در ادامه می‌خوانید:

جایگاه نیروی انسانی در مدیریت مشارکتی چگونه دیده می‌شود؟
نيروي انساني به لحاظ برخورداري از قدرت انديشه، خلاقيت و نوآوري بزرگترين دارايي هر سازماني محسوب مي‌شود، زیرا هرگونه بهبود و پيشرفت در سيستم‌هاي فني و سازماني توسط نيروي انساني صورت می‌گيرد، بدین منظور شرکت‌ها به دنبال استفاده از مدیریت مشارکتی و استفاده از توان فكری و انديشه‌هاي كاركنان سازمان به عنوان سرمايه نهفته جهت به وجود آوردن فضا و نظـامی می‌باشند کـه تمـام کارکنـان و مشتریان و پیمانکاران شرکت در روند تصمیم سازی، تصمیم گیری و حل مسائل و مشکلات شرکت بـا مدیریت همکاری و مشارکت کنند. این نظام، نظام همکاری فکری و عملی کارکنان یـک مجموعـه کـاری بـا سـطوح مختلف سازمانی است.
اجرای مدیریت مشارکتی چه مزایایی برای سازمان‌ها دارد؟
در نظام مدیریت مشارکتی کلیه افراد سازمان درباره روش‌های حل مسائل و ارتقای بهره وری سازمان، فعالانه اندیشیده و حاصل آن را در قالب طرح‌ها و پیشنهادها به سازمان ارائه می‌کنند. بدین طریـق یـک نظـام هم فکـری و هم اندیشی برای رسیدن به اهداف سازمان به وجود می‌آید که به واسطه آن مدیریت سازمان از گنجینه غنی دانـش، تجـارب، طرح‌ها، اندیشه‌ها و راه حل‌های ارائه شده توسط کارکنان، برخوردار و برای نیل به اهداف سازمانی از آنها بهره می‌جوید. این نظام برای خلاقیت کلیه اعضای سازمان ارزش شایسته قائل می‌شود و در تصـمیم گیـری‌هـا از آنهـا استفاده می‌شود. دستاوردهای حاصل از استقرار نظام مدیریت مشارکتی از یک طرف می تواند موجب افـزایش بهـره‌وری در سازمان شود و از طرف دیگر سبب افزایش انگیزه، افزایش تعلق خاطر کارکنان به سازمان، افـزایش خلاقیـت، افـزایش سـطح دانش و آموزش افراد در قالبی خودجوش و مستمر شود؛ لذا از نظام پیشنهادها یا طرح بسیج اندیشه‌ها به‌عنوان ساده‌ترین، رایج‌ترین و گسترده‌ترین ابزار مدیریت مشارکتی یاد می‌شود.

اگر بخواهید نظام پیشنهادها را شرح دهید به چه نکاتی اشاره می‌کنید؟
نظام پیشنهادها فرایندی است که در آن کارکنان و شاغلین سازمان به طور موثر در تمامی فرایندهای سازمانی مشارکت می‌نمایند. درواقع نظام يا سيستم پيشنهادها، تكنيكی است كه می‌توان از فكر و انديشه‌های كاركنان برای مسئله‌يابی، چاره‌جويی و حل مسائل و مشكلات سازماني بهره جست. در نظام پيشنهادها كليه كاركنان از عاليترين رده سازماني تا پايين‌ترين سطح آن مي‌توانند پيشنهادها، ايده‌ها، ابتكارات و نظرات خود را براي رفع نارسايي‌هاي موجود در روند كاري و يا بهبود روش‌هاي انجام كار يا افزايش كيفيت توليد ارائه دهند. البته نظام پيشنهادها فقط انتقاد نيست بلكه در آن راه چاره نيز ارائه می‌گردد، فقط به بيان مشكلات پرداخته نمي‌شود بلكه راه حل‌های رفع مشكلات نيز ارائه می‌شود، از اين طريق كاركنان می‌توانند به همه امور و فعاليت‌های سازمان بپردازند و پيشنهادهای اصلاحی خود را بر اساس فرآيندی مشخص تدوين و ارائه نمايند. استقرار نظام پذيرش و بررسي پيشنهادها در يك سازمان توجه و حساسيت كاركنان را به فرآيندهای كار بيشتر كرده و باعث مشاركت بيشتر كاركنان در سازمان می‌شود و ایشان را از نیروهای صرفاً پیرو تبدیل به نیروهای خلاق، نوآور و کارآفرین می‌نماید.
یک سازمان با پیاده‌سازی مدیریت مشارکتی به چه اهدافی دست می‌یابد؟
در نخستین گام شناسایی کارکنان خلاق، خوش‌فکر و جستجوگر در سازمان و تبدیل استعدادهای بالقوه کارکنان به توانایی‌های عملی، ایجاد اشتیاق به یادگیری، آموزش و تحقیق در کارکنان، برای یافتن فرصت‌های بهبود و رشد فکری و شخصیتی کارکنان با ایجاد روحیه کار گروهی و حل مسئله برای حل مشکلات و کمک به بهبود فرآیندها،محصول، خدمات، ماشین‌آلات، ابزار تولید، کاهش اتلاف و صرفه‌جویی در مصرف منابع، کاهش ضایعات وهزینه‌ها، تسهیل اجرای تصمیم‌ها، انجام امور به دلیل مشارکت کارکنان در تصمیم‌گیری‌ها و همسوسازی منافع فردی کارکنان با منافع سازمانی منجر می‌شود؛ در نهایت هدف غایی یعنی افزایش رضایتمندی ذی‌نفعان با بهبودهای صورت گرفته، رقم می‌خورد.
نظام پیشنهادها چگونه سبب ارتقای بهره‌وری سازمان می‌شود؟
همانطور که در ابتدا اشاره کردم این نظام، یک فرآیند است که چرخه کارکردی آن را می‌توانیم به این صورت تشریح کنیم؛ ایجاد نظام مشارکت کارکنان و استقرار نظام پیشنهادها، همراه کردن آرمان‌های شخصی افراد با اهداف شرکت، جمع آوری نظرات کارکنان از طریق نظام پیشنهادها، اجرای نظرات کارکنان، از بین رفتن مسائل با اجرای نظام و ارتقای بهره‌وری سازمان از طرق این نظام.