رمزگشایی از ثبت ۶ رکورد در ۶ ماه

متن گفت و گو با علی محمد علوی نژاد، مدیر تولید شرکت صبا فولاد خلیج فارس را در ادامه می خوانید:

از سابقه شغلی و تحصیلی تان بگویید.
به نام خدا. تحصیلاتم در رشته مهندسی مکانیک و در مقطع کارشناسی ارشد بوده است. نزدیک به ۱۲ سال است که در شرکت صبا فولاد مشغول به فعالیت هستم. ابتدا به عنوان کارشناس مکانیک آغاز به کار کردم، در زمان راه اندازی کارخانه به عنوان سرپرست شیفت حضور داشتم، به مرور در جایگاه های کارشناس تولید، سرپرست تولید، رئیس تولید و مدیر تولید قبول مسئولیت کردم.

اقدامات شاخص این واحد را در نیم سال اول توضیح دهید.
خدا را شاکریم که در شش ماهه اول سال جاری ۶ رکورد ثبت کردیم. مهم ترین رکورد ما در شهریور ماه با میزان تولید ۱۲۹۴۱۲ تن بریکت گرم بوده است. در شش ماهه اول سال ۱۴۰۲ مجموعا ۶۷۳ هزار و ۷۴۸ تن بریکت تولید شده که نسبت به زمان مشابه سال گذشته ۲۸ درصد افزایش تولید داشته ایم. در این مدت توانستیم سه رکورد روزانه و سه رکورد ماهیانه را جابه جا کنیم و مهمترین فعالیت واحد تثبیت ریت تولید کارخانه و ثبت رکورد های متعدد در اثنای تحقق این هدف بوده است.

لطفا فرآیند تولید بریکت و کار در کارخانه بریکت سازی را شرح دهید.
پروژه کارخانه صبا فولاد خلیج فارس به عنوان اولین تجربه تولید بریکت گرم در ایران با ظرفیت اسمی یک و نیم میلیون تن در سال با چهار خط بریکت سازی در اسفند ماه سال ۹۵ راه اندازی شد. ظرفیت هر خط تولید بریکت طبق اسناد فنی ۵/۶۷ تن بر ساعت است که با در نظر گرفتن ضریت هم زمانی سه ماشین در حال کار و یک ماشین در حال انتظار، میزان تولید تا بالاتر از ۲۰۰ تن بر ساعت افزایش خواهد یافت.
یک کارخانه تولید بریکت گرم از لحاظ ساختاری و فرایندی به روش میدرکس تا قسمت خروجی کوره با کارخانه تولید آهن اسفنجی یکسان است. با این تفاوت که در کارخانجات تولید آهن اسفنجی، خروجی مواد توسط گاز خنک سازی می شود ولی در کارخانه تولید بریکت گرم، آهن اسفنجی با دمای بالاتر از ۶۵۰ درجه سانتیگراد وارد محفظه ای به نام PDC می شود و از آنجا به سمت ماشین های بریکت سازی هدایت شده و تحت فشار حدود ۲۰۰ بار قرار می گیرد و آهن اسفنجی فشرده شده و بهم پیوسته تولید می شود و بعد جدا سازی و دانه دانه شدن بریکت ها توسط چکش سپراتور و خنک سازی با آب به سمت پایل محصول هدایت می شود.
تفاوت کارخانه بریکت سازی با سایر کارخانه های آهن اسفنجی در همین قسمت خروجی از کوره است. این تکنولوژی اولین بار است که در ایران راه انداری و به بهره برداری رسیده است. این کار تماما با توان و تخصص داخلی و بدون نیاز به مشاوران خارجی محقق شده است. ما با تجربه خودمان و به صورت آزمون و خطا توانستیم این کار را به نقطه مطلوبی برسانیم و به ریت نامی ۱۸۸ تن بر ساعت برسیم.
در فرایند احیا مستقیم، اکسیژن موجود در گندله جداسازی می شود. این فرایند موجب اسفنجی شدن ساختمان محصول شده و باعث می شود سطح تماس محصول با اکسیژن هوا و رطوبت محیط افزایش یافته و اکسیداسیون مجدد اتفاق بیفتد. تبدیل آهن اسفنجی به بریکت، منافذ داخلی را پر نموده و سطح قابل دسترسی را کاهش می دهد و در مقابل چگالی محصول افزایش پیدا می کند. این مهم علاوه بر اینکه مانع از فعال شدن و اکسیداسیون مجدد محصول بریکت می شود، منجر به سهولت در حمل و نقل بویژه حمل و نقل دریایی، سهولت در انبارش حتی در محیط باز و همینطور منجر به حداقل افت درجه فلزی بعد از نگهداری برای مدت زمان طولانی می شود.

بریکت گرم نسبت به آهن اسفنجی و آهن قراضه چه مزیت هایی دارد.
از مهمترین مزایای بریکت تولیدی این است که در طول فرایند تولید بریکت، آنالیز شیمیایی محصول تغییری نمی کند. این محصول مانند آهن اسفنجی نیازی به سیلوی ایزوله شده نسبت به هوا و رطوبت ندارد و مدت زمان طولانی می تواند در فضای باز نگهداری شود و در برابر کاهش متالیزاسیون نیز مقاوم است. با توجه به اینکه در مقابل اکسیداسیون مقاوم است خطر گرم شدن بیش از حد در زمان حمل ونقل و انبارش به حداقل می رسد. تولید گرد و غبار در زمان حمل و نقل نیز بسیار کم است و درصد جذب رطوبت آن نسبت به آهن اسفنجی بسیار کمتر است. امکان پیش گرم کردن بریکت برای کوره قوس الکتریکی نیز وجود دارد.
در خصوص آهن قراضه، بریکت گوگرد و فسفر کمتری نسبت به آهن قراضه دارد و می توان با جایگزینی بریکت به جای آهن قراضه، میزان مس، کرم، تنگستن، سرب، قلع و سایر عناصر مزاحم و مضری که در چدن و فولاد مذاب است را کاهش داد و آن طرف خواص مکانیکی محصول ریخته گری و فولادی افزایش پیدا می کند؛ در واقع عناصر مزاحم و مضر مانند مس، کروم و … در بریکت وجود ندارد که بتواند برای فولاد سازی مزاحمت ایجاد کند؛ این عناصر حذف می شوند و خواص مکانیکی محصول فولادی بهتر می شود. به طور کلی بریکت مشخصات شیمیایی ثابت دارد و متغیر نیست.

چشم انداز واحد تولید برای شش ماه دوم چیست؟
رویکرد و هدف ما رشد و تداوم کمی و کیفی تولید است؛ بدین ترتیب که هر ماه بتوانیم میزان تولید بیشتر و با کیفیت تری داشته باشیم. برای شش ماهه دوم سال عبور از رکورد فعلی و دستیابی به رکورد های بالاتر را در نظر داریم. تولید ۱۰۹ هزار و ۶۰۰ تن بریکت در ماه برنامه ما است.

عامل موفقیت واحد تولید در ثبت رکوردها را چه می دانید؟
مهم ترین عامل در ثبت رکوردها، اجرای منظم برنامه تعمیرات پیشگیرانه بوده است. قبلا برنامه ای برای تعمیرات پیشگیرانه نداشتیم. با حضور مدیرعامل جدید و مشاورانی که چهره ماندگار صنعت فولاد هستند این مهم نهادینه شد و بدینصورت توانستیم توقفات اضطراری را کاهش دهیم. کاهش توقفات اضطراری منجر به افزایش تولید، کاهش ضایعات و ثبت رکوردهای پی در پی شد. مهم ترین اصل، قرار گیری تعمیرات پیشگیرانه در برنامه کارخانه بود که طبق یک اصول مدون توسط همکاران دفتر فنی و تعمیرات در حال انجام است. سایر واحد های شرکت مثل آزمایشگاه، بازرگانی و منابع انسانی نیز نقش بسزایی در ثبت رکوردهای مذکور داشتند.

از چالش های کاریتان بگویید.
در شش ماهه اخیر اگر محدودیت های برقی نبود، تولید بریکت بیش از عدد کنونی به ثبت می رسید. ما طبق برنامه زمانبندی و محدودیت برق این میزان بریکت را تولید کردیم. متاسفانه برای شش ماهه دوم نیز موضوع محدودیت های تخصیص گاز مطرح است.

سخن پایانی.
محصول تولیدی شرکت صبا فولاد خلیج فارس مطابقِ استانداردهای جهانی تولید می شود، به همین دلیل قابل رقابت با محصولات مشابه خارجی است. این محصول بواسطه داشتن مزایای رقابتی، یک محصول استراتژیک صادراتی است و بدلیل کیفیت بالا و قیمت مناسب به راحتی می تواند در بازارهای خارجی رقابت کند و سهمی از بازارهای خارجی را بدست آورد.